Vraag naar haaienvlees

Elk jaar sterven tussen 63 en 273 miljoen haaien als gevolg van de visserij[1]. Dit is waarschijnlijk een onderschatting, aangezien er een gebrek is aan betrouwbare gegevens en het aantal niet-gemelde gevallen door illegale visserij wereldwijd extreem hoog is. Op haaien wordt wereldwijd gejaagd, voornamelijk vanwege hun vinnen. Deze worden vooral in de Aziatische regio gegeten als haaienvinnensoep. Voor deze vermeende delicatesse, die slechts enkele grammen vinnen bevat, kan tot 90€ worden gerekend[2]. Een lucratieve zaak met enorme winstmarges ten koste van de haaien!

De vinnen worden vaak op een wrede manier verzameld door “vinnen”. Vinnen betekent dat de haaienvinnen op zee worden afgesneden terwijl het dier nog in leven is. De rest van de haai wordt overboord gegooid omdat hun vlees bijna waardeloos is in vergelijking met de vinnen. Zonder vinnen zinken de haaien naar de zeebodem waar ze stikken, doodbloeden of levend worden opgegeten.

Dit haaienvinnenbedrijf wordt ook bevoorraad vanuit Europa.

Sinds 2013 verbiedt de “Fins Naturally Attached”-verordening van de Europese Unie zonder uitzondering de opslag, overslag en aanlanding van alle haaienvinnen in de EU-wateren en op alle EU-schepen. De vinnen moeten op natuurlijke wijze aan het karkas blijven vastzitten wanneer het schip in de haven wordt gelost. De vinnen kunnen dan van het dier worden gescheiden en naar Azië worden geëxporteerd.

Alleen al in 2016 heeft Spanje officieel 53.000 ton blauwe haai aan land gebracht, wat overeenkomt met ongeveer 1,75 miljoen dieren.[3] Ondanks de toenemende dreiging[4] is bijvoorbeeld de totale vangst van blauwe haaien in de Atlantische Oceaan sinds het begin van het millennium bijna verdubbeld. Bovendien wordt in Europa op andere haaiensoorten gejaagd, waarvan sommige meer bedreigd zijn, zoals de kortvinnige makohaai en de haringhaai.

Deze vangst is bijna volledig de moeite waard vanwege de vinnen. Gemiddeld wordt jaarlijks iets minder dan 3.500 ton vinnen, met een totale waarde van ongeveer 52 miljoen euro[5], uit de EU geëxporteerd.  Als gevolg van de sporadische inspecties van vissersvaartuigen op zee kan niemand met zekerheid zeggen hoeveel haaienvinnen nog steeds illegaal in Europa worden aangeland[6].

De situatie in de wereldwijde handel in haaienvinnen is nog verontrustender. Slechts enkele landen hebben een “Fins Naturally Attached”-wet aangenomen (bijv. de VS, Canada, India, Zuid-Afrika). In veel landen is vinnen nog steeds toegestaan. Daarom is er nog steeds een enorme hoeveelheid vinnen op de wereldmarkt, waarvan de herkomst zelden te traceren is[8]. Deze kunnen echter nog steeds legaal in en door Europa worden verhandeld.

De huidige Fins Naturally Attached Regulation stelt: “Haaien zijn geen traditioneel Europees voedsel, maar ze zijn een noodzakelijk onderdeel van de Europese mariene ecosystemen”. Het is tijd om in Europa eindelijk consequent op te treden om de haaien en onze oceanen te beschermen! Daarom vragen wij u de uitbreiding van de wetgeving in de Europese Unie ter bescherming van onze zeeën te steunen.

Steun ons op https://eci.ec.europa.eu/012/public

[1]    IUCN Shark Specialist Group, Frequently Asked Questions: Sharks, Rays, and chimaeras; https://www.iucnssg.org/faqs.html.
[2]    Kimley, Peter A. Peter, The Biology of Sharks and Rays, 2013, S. 451.
[3]    REGULATION (EU) No 605/2013 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 12 June 2013.
[4]    Bericht der Knorpelfisch-Arbeitsgruppe des International Council for the Exploration of the Sea (ICES), 2018. Für die Berechnung der Anzahl Tiere wurde ein durchschnittliches Gewicht von etwa 30 Kilogramm pro Blauhai angenommen.
[5]    IUCN Einstufung als “Near Threatened” / “an der Grenze zu bedroht” auf https://www.iucnredlist.org/species/39381/48924261.
[6]    Felix Dent, Shelley Clarke; State of the global market for shark products;FAO FISHERIES AND AQUACULTURE TECHNICAL PAPER 590; Rom 2015; Seite 71ff.
[7]    Beobachterquote auf spanischen Langleinenflotten die im Atlantik Schwertfisch und Blauhai fangen beträgt lediglich 1-3%;  North and South Atlantic swordfish Spanish longline fishery; MSC Public Comment Draft Report, Volume 1; October 2016; Seite 44 pp .
[8]    Einmal vom Körper getrennt, lässt sich kaum noch feststellen, von welchem Tier die Flosse stammt. Ebenso betroffen wie die Haie sind deshalb übrigens auch Rochen: Wainwright, B.J., Ip, Y.C.A., Neo, M.L. et al. Conserv Gene, DNA barcoding of traded shark fins, meat and mobulid gill plates in Singapore uncovers numerous threatened species, 2018.