ACHTERGRONDEN

Bulktransport van vinnen – eenvoudig te verbergen

Groothandel met haaienvinnen is in Europa volgens de huidige wetgeving toegestaan – zolang het niet met de 12 haaiensoorten die door CITES beschermd worden is. Bij de handel in hele haaienlichamen kunnen deze beschermde haaiensoorten nog steeds relatief gemakkelijk worden geïdentificeerd, maar als er alleen haaienvinnen worden vervoerd, staan zelfs deskundigen vaak voor een raadsel. Een van de redenen hiervoor is dat de vorm en de kleur van de vinnen tijdens het droogproces veranderen en dat de verhoudingen van het bijbehorende haaienlichaam ontbreken. Bovendien zijn de verhandelde vinnen meestal een mengsel van verschillende leeftijdsgroepen. Dit maakt identificatie lastig, omdat de belangrijke kenmerken bij jonge haaien vaak nog niet zo opvallend zijn.

De inbeslagname van drie ton haaienvinnen op de luchthaven van Frankfurt in het voorjaar van 2018 is een voorbeeld van hoe gemakkelijk de illegale handel in beschermde haaiensoorten op deze manier kan worden gevoerd. Onder de vinnen, die via Europa van Mexico naar Hongkong zouden worden geëxporteerd, bevonden zich ook verschillende beschermde CITES-soorten. Sommige van deze soorten kunnen worden geïdentificeerd aan de hand van unieke vinkarakteristieken, die ook worden gefaciliteerd door speciale programma’s zoals de iSharkFin-software van de FAO[1]. Veel soorten kunnen echter niet meer op deze manier worden geidentificeerd en er moet in dat geval gebruik worden gemaakt van complexe DNA-methoden.

Uit een wetenschappelijke studie uit 2018 blijkt ook dat de vinnen van veel soorten die op de CITES-lijst staan nog steeds worden verhandeld, vaak zonder de nodige documentatie. Door middel van DNA-analyse zijn de haaienvinnen, die in Hongkong worden verkocht, onderzocht en voor het grootste deel geïdentificeerd als beschermde soorten [2]. Hong Kong is de belangrijkste hub voor haaienvinnen.

De uitbreiding van de verordening “Fins Naturally Attached” vereenvoudigd de identificatie van haaien voor import en export en voorkomt de illegale handel van beschermde soorten. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat veel van de verhandelde haaienvinnen door middel van vinnen zijn verkregen. Deze praktijk zal worden belemmerd door een uitbreiding van de verordening en de handel in haaien als geheel zou aanzienlijk minder aantrekkelijk worden.

[1] Food and Agriculture Organization of the United Nations: SharkFin Guide: identifying sharks for their fins

[2] Cardeñosa, D. et al., 2018. CITES-listed sharks remain among the top species in the contemporary fin trade. Conservation Letters, 07