Αλιεία καρχαριών στην Ευρώπη;

Το εμπόριο πτερυγίων έχει αξία για την Ευρώπη.

Αλιεία καρχαριών στην Ευρώπη

Κάθε χρόνο εκατομμύρια καρχαρίες αλιεύονται στην Ευρώπη. Η Ισπανία, για παράδειγμα, αποτελεί έναν από τους κορυφαίους προμηθευτές μη επεξεργασμένων πτερυγίων καρχαρία.

Το 2013 η ΕΕ εφάρμοσε τον κανονισμό για την απαγόρευση αφαίρεσης πτερυγίων καρχαριών στα αλιευτικά σκάφη. Το γεγονός αυτό, οδήγησε σε μία σειρά αλλαγών στην αλιευτική βιομηχανία. Τα αλιευτικά σκάφη είχαν την δυνατότητα να εξοικονομούν αποθηκευτικό χώρο για τα αλιεύματα τους, καθώς κρατούσαν μόνο τα κομμένα πτερύγια των καρχαριών ενώ το σώμα τους το πετούσαν/έριχναν πίσω στη θάλασσα. Η πρακτική αυτή, επέτρεπε την αλιεία πολυτιμότερων ειδών, όπως ο ξιφίας και ο τόνος. Από το 2013 και έπειτα, οι αλιείς είναι υποχρεωμένοι να εκφορτώνουν τους αλιευμένους καρχαρίες. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο όγκος αλιείας για τους γαλάζιους καρχαρίες μειώθηκε (2013: 44703 τόνοι στον Ατλαντικό). Το 2016, το τελευταίο έτος αξιολόγησης, ο αριθμός εκφορτώσεων άγγιξε πάλι τους 53.000 τόνους. Τι έχει συμβεί; Πλέον στην αγορά εισήχθη εκτός από τα πτερύγια και το κρέας του γαλάζιου καρχαρία, για το οποίο δεν υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια ενδιαφέρον. Όμως η αλιεία στην Ευρώπη δεν περιορίζεται μόνο στους γαλάζιους καρχαρίες Το 2018, τα ευρωπαϊκά πλοία εκφόρτωσαν 6.018 τόνους του απειλούμενου ρυγχοκαρχαρία (shortfin mako) από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Επίσης, το WWF διαπίστωσε ότι περισσότερα από τα μισά είδη καρχαριών της Μεσογείου βρίσκονται σε κίνδυνο.

Ένας από τους λόγους: Υπεραλίευση.

Ο ευρωπαϊκός κανονισμός της “Φυσικής Συνοχής των Πτερυγίων με το Σώμα” (Fins Naturally Attached) πρέπει στην πραγματικότητα να προστατεύει τους καρχαρίες από το κυνήγι τους για τα πτερύγια τους. Δυστυχώς, συχνά δεν είναι εφικτός ο προσδιορισμός του τρόπου επεξεργασίας τόσο των πτερυγίων όσο και του κρέατος των καρχαριών: σε πολλές χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων και των χωρών της ΕΕ, δεν υπάρχει ένδειξη για τη σύσταση ενός φορτίου, αν περιέχει δηλαδή επεξεργασμένο ή μη μέρος των ψαριών, όπως πτερύγια. Το γεγονός αυτό, καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο τον εντοπισμό του τελικού προορισμού των πτερυγίων. Ένας άλλος τομέας αβεβαιότητας είναι οι αριθμοί ελέγχου. Για παράδειγμα στον ισπανικό αλιευτικό στόλο, το ποσοστό ανεξάρτητων παρατηρητών σε σκάφη είναι μόνο 1-3%. Οπότε, το κατά πόσο εκφορτώνονται όλοι οι καρχαρίες που αλιεύονται, όπως ορίζεται κατά τον κανονισμό της ΕΕ, μπορεί να επιβεβαιωθεί μόνο για αυτά τα σκάφη.

Για την εφικτή προστασία των καρχαριών στην Ευρώπη, το εμπόριο πτερυγίων από την Ευρώπη πρέπει να Αποτραπεί or απαγορευτεί αποτελεσματικά. Γι ‘αυτό απαιτούμε: Τα πτερύγια πρέπει να παραμένουν στο σώμα του καρχαρία συνεχώς – ακόμα και όταν εξάγονται!

[1] Vgl. FAO, State of the global market for shark products, S. 95
[2] Vgl. INTERNATIONAL COMMISSION  for the CONSERVATION of ATLANTIC TUNAS (ICCAT), REPORT for biennial period, 2016-17 PART I (2017) – Vol. 2. Für die Berechnung der Anzahl Tiere wurde ein durchschnittliches Gewicht von etwa 30 Kilogramm pro Blauhai angenommen
[3] Vgl. WWF, Sharks in crisis: A call to action for the Mediterranean.
[4] Vgl. North and South Atlantic swordfish Spanish longline fishery; MSC Public Comment Draft Report, Volume 1; October 2016; Seite 44 pp.

Εκτιμήσεις αλιευμάτων των χωρών της ΕΕ από το 1992-2016 για τους γαλάζιους καρχαρίες, το ρυγχοκαρχαρία και τη λάμια.

Πηγή: https://www.iccat.int/Documents/BienRep/REP_EN_16-17_II-2.pdf
* Μεταρρύθμιση και πολιτική ανοίγματος στην Κίνα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η κινεζική οικονομία έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη μέσω των ιδιωτικοποιήσεων. Οι αγορές συναλλαγών έχουν επεκταθεί.

Χώρες σύγκρισης της ΕΕ: Γαλάζιος καρχαρίας (Prionace glauca)

Περιοχές: Βόρειος Ατλαντικός, Νότιος Ατλαντικός και Μεσόγειος Θάλασσα

2000

0t
EU.Cyprus
0t
EU.Denmark
0t
EU.España
0t
EU.France
0t
EU.Italy
0t
EU.Ireland
0t
EU.Malta
0t
EU.Netherlands
0t
EU.Portugal
0t
EU.United Kingdom

2011

0t
EU.Cyprus
0t
EU.Denmark
0t
EU.España
0t
EU.France
0t
EU.Italy
0t
EU.Ireland
0t
EU.Malta
0t
EU.Netherlands
0t
EU.Portugal
0t
EU.United Kingdom

2016

0t
EU.Cyprus
0t
EU.Denmark
0t
EU.España
0t
EU.France
0t
EU.Italy
0t
EU.Ireland
0t
EU.Malta
0t
EU.Netherlands
0t
EU.Portugal
0t
EU.United Kingdom

Τι συμβαίνει στο κρέας καρχαρία;

Την τελευταία δεκαετία παρατηρείται δραματική αύξηση του εμπορίου κρέατος καρχαρία. Αυτό οφείλεται εν μέρει στη γενική αύξηση της ζήτησης για ψάρια. Η αγορά κρέατος καρχαρία σε σύγκριση με αυτή των πτερυγίων καρχαρία είναι διαφορετική και περισσότερο γεωγραφικά διασκορπισμένη , οπότε υπάρχει σημαντική δυνατότητα περαιτέρω αύξησης. [1]

Στο παρελθόν οι καρχαρίες θεωρούνταν παρεμπίπτον αλίευμα, όμως πλέον αποτελούν Είδη στόχοι συστηματικά. Είδη όπως ο γαλάζιος καρχαρίας ή ο ρυγχοκαρχαρίας αλιεύονται χωρίς συγκεκριμένους περιορισμούς: χωρίς όρια στις ποσότητες αλίευσης, του μεγέθους των καρχαριών, καθώς και χωρίς επιτρεπόμενες περιόδους αλιείας. Η Ισπανία διαθέτει τη μεγαλύτερη αγορά κρέατος καρχαρία, γεγονός που συμβάλει στην κατάταξη της ως πρώτη χώρα στην Ευρώπη, στη λίστα των χωρών για την αλιεία καρχαριών. Το 2013, καταγράφηκαν συνολικά 48.888 τόνοι διαφορετικών ειδών καρχαρία, οι οποίοι αλιεύτηκαν από την Ισπανία, όμως ο πραγματικός αριθμός  μπορεί να είναι σημαντικά υψηλότερος λόγω των μη καταγεγραμμένων παρεμπιπτόντων αλιευμάτων (unreported by-catch). Το κρέας που αλιεύεται από την περιοχή αυτή εξάγεται κυρίως σε άλλες χώρες της ΕΕ. Η Ισπανία και η Ιταλία συγκαταλέγονται μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τη μεγαλύτερη ζήτηση κρέατος καρχαρία, καταναλώνοντας κατά μέσο όρο 40.000 τόνους και 10.000 τόνους κρέατος καρχαρία ανά έτος αντίστοιχα. [2] Οι περισσότερες εισαγωγές κρέατος καρχαρία παγκοσμίως ανήκουν στη Βραζιλία – περίπου 20.000 τόνοι ετησίως. Ακολουθεί η Ισπανία – περίπου 14.000 τόνους ετησίως και η Ιταλία – περίπου 11.500 τόνους ετησίως (το 2012). [3]

Σύμφωνα με τα τρέχοντα στοιχεία, το 2014 η Γερμανία εισήγαγε 296 τόνους κρέατος καρχαρία, κυρίως από τη Ναμίμπια, το Βιετνάμ και την Ινδονησία. Σε αυτές τις χώρες δεν υπάρχουν κανονισμοί, έλεγχοι ή επιτήρηση της αλιείας τους. [4] Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το κρέας καρχαριών να πωλείται με πολλά διαφορετικά, συχνά παραπλανητικά ονόματα, όπως “sea eel”, “trout sturgeon” ή “hornfish” στην περίπτωση του σκυλόψαρου.

Εκτός από τη στοχευμένη κατανάλωση κρέατος καρχαρία, αυξάνεται επίσης η ζήτηση σε λάδι καρχαρία, το οποίο λαμβάνεται από το συκώτι του καρχαρία και χρησιμοποιείται ως συστατικό σε καλλυντικά, όπως μακιγιάζ ή ενυδατικές κρέμες. [5]

[1] Food and Agriculture Organization of the United Nations, 2015: State of the global market for shark products.
[2] Chabrol, R. & June, S. I. 2015: Pelagic shark meat in Europe.
[3] Food and Agriculture Organization of the United Nations, 2015: State of the global market for shark products.
[4] Chabrol, R. & June, S. I. 2015: Pelagic shark meat in Europe.
[5] Wildaid, 2018: Sharks in Crisis. https://wildaid.org/programs/sharks/ (6.8.2019)

Εισαγωγές και εξαγωγές καρχαριών και άλλων προϊόντων καρχαρία
κατά την περίοδο 2000-2009 από καταγεγραμμένα μέλη της ΕΕ.

https://www.traffic.org/site/assets/files/2585/into_the_deep_report.pdf
Fresh and frozen shark meat exporters and importersFresh and frozen shark meat exporters and importers